Das Mädchen unter der Laterne

Το τραγούδι, Das Mädchen unter der Laterne ( το κορίτσι κάτω από το φανάρι) , ή πιο απλά Lili Marlen, αποτελεί ίσως την τρανότερη απόδειξη στη ιστορία, ότι η μουσική ενώνει τους ανθρώπους ανεξάρτητα την εθνικότητα τους, την θρησκεία τους, το χρώμα τους και τις ιδέες τους. Το τραγούδι ξεκίνησε να ακούγεται  με σκοπό την ενθάρρυνση των γερμανικών στρατευμάτων, για να καταλήξει στο ηχητικό σήμα κατατεθέν του πολέμου, έχωντας παρεισφρήσει στα στρατόπεδα και τα επιτελεία τόσο των ναζί όσο και των Συμμάχων, ώντας ουσιαστικά το μοναδικό σημείο καμπής των δυο πλευρών.

Όλα ξεκίνησαν με την κατάληψη του Βελιγραδίου από τις δυνάμεις του Άξονα. Μετά την πτώση της πόλης, οι Γερμανοί κατέλαβαν τον ραδιοφωνικό σταθμό της πόλης και άρχισαν να εκπέμπουν σε μεγάλη εμβέλεια, καλύπτοντας το σύνολο της Ευρώπης και της Μεσογείου. Εκτός από τα προπαγανδιστικά μηνύματα, οι Γερμανοί συμπεριέλαβαν και μερικά τραγούδια, τα οποία λόγω της έλλειψης δίσκων, ήταν περιορισμένα και έπαιζαν συχνά. Το Lili Marlen, ήταν ένα από αυτά, αν και άγνωστο τότε και η επιλογή αυτή έμελλε να είναι ιστορική. 

Το τραγούδι δεν ήταν πρόσφατο. Ήταν ένα ποίημα που είχε γραφτεί το 1915 κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και εκδόθηκε  το 1937 υπό τον τίτλο '' Das Lied eines jungen Soldaten auf der Wacht '' ( ''το τραγούδι ενός νεαρού στρατιώτη σε επιφυλακή ''). Το 1939 η Lale Andersen το τραγουδά, αλλά η πορεία του δεν είναι η αναμενόμενη, πουλώντας μόλις 700 δίσκους. Ένας από αυτούς, βρισκόταν στην Βιέννη, μέσα σε ένα παλιό σκονισμένο κουτί με βινύλια και ειρωνικά, βρισκόταν τελευταίος. Το κουτί αυτό βρήκε ένας Γερμανός λοχίας που του είχε ανατεθεί να βρει τραγούδια για το σταθμό. Έτσι το τραγούδι άρχισε να εκπέμπεται. 

Ο υπουργός προπαγάνδας, Τζόζεφ Γκέμπελς, δεν είδε με καλό μάτι το τραγούδι και την απήχηση που είχε στα στρατεύματα και διέταξε την απαγόρευσή του. Σύντομα όμως έφτασαν γράμματα διαμαρτυρίας από τα γερμανικά στρατεύματα και ο Γκέμπελς ήρε απρόθυμα την απόφασή του, σε μια προσπάθεια τόνωσης των στρατευμάτων που μάχονταν σε Ευρώπη και Αφρική και ετοιμάζονταν για την επίθεση στην Ρωσία.

Το τραγούδι είχε την μεγαλύτερη απήχηση στα στρατεύματα που ήταν κοντά στη Μεσόγειο, τα περιβόητα γερμανικά Africa Corps και την Αγγλική 8η στρατιά και τους Desert Rats, το περίφημο αγγλικό σώμα του πολέμου της Αφρικής. Γρήγορα διαδόθηκε στο αφρικανικό μέτωπο και το τραγούδι μεταφράστηκε και στα αγγλικά, αλλά οι σύμμαχοι προτιμούσαν την γερμανική αυθεντική έκδοση, που έκλεινε το πρόγραμμα του Soldatensender Belgrad ( Ραδιόφωνο του στρατιώτη ) στις 9.55 κάθε βράδυ. 

Το τραγούδι δημιουργούσε μια ποικιλία ανάμεικτων συναισθημάτων στους στρατιώτες των δυο πλευρών. Ένας Σκοτσέζος στρατιώτης το περιέγραψε σαν '' Αισθησιακό, νοσταλγικό, γλυκό σαν ζάχαρη με μία φωνή που ένοιωθες να σε αγγίζει ''. Η μελωδία προσέφερε στους άνδρες ένα μείγμα μελαγχολίας, λήθης, ελπίδας, ανάμνησης για ότι τους περιμένει, αλλά και αισιοδοξίας για το μέλλον. Τα συναισθήματα αυτά ήταν κοινά και το ίδιο ισχυρά τόσο για τους Γερμανούς όσο και για τους Συμμάχους. 

Για κάποιους η Lili Marlen, ήταν μια πόρνη. Για κάποιους άλλους είναι η μεγάλη αγάπη κάποιου. Για όλους τους στρατιώτες ήταν η γυναίκα που άφησαν πίσω, και δεν ήξεραν αν θα ξαναδούν. Η δίνη του πολέμου και η βαναυσότητα των μαχών στην Αφρική έκαναν τους στρατιώτες να εναποθέσουν στο τραγούδι τα εναπομείναντα ανθρώπινα συναισθήματα τους δημιουργώντας παράλληλα, διαμέσου του, ένα δίαυλο επικοινωνίας με ότι άφησαν πίσω και με ότι αναμένουν να δουν. Ο ίδιος Σκοτσέζος στρατιώτης είχε καταγράψει '' Η Ευρώπη μοιάζει πολύ μακριά τώρα, αναρωτιέμαι πότε θα την ξαναδούμε και πως θα είναι τότε ".  

Ο πόλεμος τελείωσε και η αμερικάνική βιομηχανία το εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο. Το τραγούδι πέρασε από μια σειρά επανεκτελέσεων με γνωστότερη όλων αυτή της Marlene Dietrich που ήταν στα Αγγλικά. Έπειτα και από αυτό, το κομμάτι έγινε γνωστό ανά την υφήλιο και λέγεται ότι όποιος δεν το ήξερε, το έμαθε μετά την Dietrich, η οποία ήταν μια Γερμανίδα που κατέφυγε στο Hollywood διωκόμενη από τους Γερμανούς.   

Ώντας πλέον πασίγνωστο, το τραγούδι παίζεται με πολλές παραλλαγές σε μουσική και στίχους. Αναμφίβολα όμως. η αυθεντική εκδοχή του με την γλυκιά φωνή της Andersen, που ταξίδευε από το Βελιγράδι μέχρι την καυτή έρημο και διαχεόταν ταυτόχρονα και στα δύο στρατόπεδα του αποπνικτικού μετώπου είναι η μόνη που αναγνωρίζουν όσοι το τραγούδι άγγιξε πραγματικά. Ένα ξεχασμένο τραγούδι, που μιλά για μια κοπέλα, κατάφερε να κάνει αυτό που ο πόλεμος αγνοεί, να ενώσει τους ανθρώπους που κάθε μέρα αλληλοσκοτώνονταν, έστω για λίγα λεπτά.

Τέλος, το ερώτημα για το πώς το συγκεκριμένο τραγούδι κατάφερε να εξαπλωθεί τόσο, απαντήθηκε  από την ίδια την Lale Andersen : " Μπορεί ο άνεμος να εξηγήσει γιατί έγινε ανεμοστρόβιλος ; ''